Hạt hướng dương lớp vỏ lụa giòn vụn dễ bám vào niêm mạc họng, kích ứng dây thanh âm, gây ho nhiều hơn, khàn giọng, mất tiếng. Vậy bị ho có nên ăn hạt hướng dương không?
Hạt hướng dương là món ăn vặt yêu thích của nhiều người, đặc biệt vào dịp Tết, nhưng câu hỏi "Bị ho có nên ăn hạt hướng dương" xuất hiện thường xuyên sau khi nhiều người nhận thấy họng rát, khàn giọng, ho nhiều hơn sau khi ăn.
Để trả lời chính xác, cần hiểu rõ cấu trúc của hạt hướng dương – đặc biệt lớp vỏ lụa dễ kích ứng niêm mạc họng – và tác động của nó lên đường hô hấp đang viêm.
Bị ho có nên ăn hạt hướng dương không?
Khi đang ho, viêm họng, khàn tiếng, ho có ăn được hạt hướng dương không? – Câu trả lời là KHÔNG NÊN. Lý do chính là hạt hướng dương khi nhai sẽ vỡ thành các mảnh nhỏ li ti, lớp vỏ lụa mỏng (màng bao ngoài nhân hạt) rất dễ bám vào niêm mạc họng, kích ứng dây thanh âm, gây đau rát, khàn giọng, ho nhiều hơn và kéo dài triệu chứng.
Hơn nữa, hạt hướng dương có tính nóng theo Đông y, ăn nhiều dễ gây nóng trong, khô miệng, lở miệng, làm tăng cảm giác đau rát họng. Vì vậy, khi hỏi "Bị ho có nên ăn hạt hướng dương", khuyến cáo từ các chuyên gia dinh dưỡng và tai mũi họng đều là: nên tạm kiêng hẳn cho đến khi hết ho, hết viêm họng.
Quan điểm chuyên gia
Chuyên gia dinh dưỡng khuyên những người bị ho không nên ăn hạt hướng dương, hạt bí, hạt dưa, hạt lạc vì chúng khiến tình trạng ho nhiều hơn. Nguyên nhân là lớp vỏ lụa của hạt rất dễ bám vào niêm mạc họng, kích thích gây ho; khi cắn hạt, người ăn cũng dễ nhai nuốt phải phần vỏ nhỏ, gây kích ứng họng thêm.
Các bác sĩ tai mũi họng cũng nhất trí rằng, "Tại sao ăn hạt hướng dương lại bị rát họng" – câu trả lời nằm ở cấu tạo đặc biệt: hạt có ba lớp là vỏ cứng ngoài cùng, lớp vỏ lụa (màng) và hạt bên trong; khi ăn, đa số mọi người chỉ bóc lớp vỏ cứng mà vẫn để lại lớp vỏ lụa, đây chính là lớp gây kích thích niêm mạc họng dẫn đến khàn giọng, mất tiếng, ho khan.
Vì vậy, với câu hỏi "Bị ho có đờm ăn hạt hướng dương được không", câu trả lời vẫn là không nên, vì vỏ lụa vụn sẽ bám vào đờm, kích thích họng, làm ho nhiều hơn, đờm khó khạc ra.
Lợi ích dinh dưỡng của hạt hướng dương
Mặc dù không phù hợp khi đang ho, hạt hướng dương vẫn là thực phẩm bổ dưỡng khi sử dụng đúng thời điểm và đối tượng.
Giàu chất béo lành mạnh, protein
Hạt hướng dương chứa nhiều chất béo không bão hòa đơn và đa không bão hòa, có lợi cho tim mạch, giúp giảm cholesterol xấu, tăng cholesterol tốt. Protein cao trong hạt hướng dương cũng hỗ trợ xây dựng cơ bắp, duy trì cảm giác no lâu, phù hợp cho người tập thể dục hoặc cần kiểm soát cân nặng.
Vitamin E, selen, magie – chống oxy hóa
Hạt hướng dương là nguồn cung cấp dồi dào vitamin E, selen, magie – các chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ tế bào khỏi gốc tự do, tăng cường hệ miễn dịch, giảm nguy cơ bệnh tim mạch, ung thư và rối loạn thần kinh. Magie trong hạt hướng dương còn giúp giảm huyết áp, thư giãn mạch máu, hạn chế tình trạng huyết áp cao.
Hỗ trợ giảm cân, kiểm soát đường huyết
Với hàm lượng chất xơ cao, hạt hướng dương giúp no lâu, kiểm soát cảm giác thèm ăn, hỗ trợ giảm cân hiệu quả. Axit chlorogenic trong hạt hướng dương còn giúp làm giảm lượng đường trong máu, kiểm soát đường huyết tốt hơn và chống lại bệnh tiểu đường.
Phòng tránh bệnh tuyến giáp
Một số nghiên cứu cho thấy selen trong hạt hướng dương hỗ trợ tuyến giáp hoạt động tối ưu, góp phần phòng ngừa các rối loạn chức năng tuyến giáp.
Tuy nhiên, tất cả những lợi ích này chỉ phát huy khi người ăn không bị ho, không bị viêm họng; khi đang ho, nguy cơ kích ứng từ vỏ lụa và tính nóng của hạt sẽ áp đảo mọi lợi ích dinh dưỡng.
Tại sao hạt hướng dương không nên ăn khi bị ho?
Để hiểu rõ vì sao "Bị ho có đờm ăn hạt hướng dương được không" lại được khuyên là không, cần phân tích cơ chế kích ứng cụ thể.
Hạt vỡ nhỏ li ti bám vào niêm mạc họng
Khi nhai, hạt hướng dương vỡ ra thành các mảnh nhỏ li ti, dễ dàng bám vào thành cổ họng, gây kích ứng niêm mạc, dẫn đến cảm giác đau rát, khó chịu, ngứa cổ và phản xạ ho. Ở người đang viêm họng, niêm mạc vốn đã nhạy cảm, sưng đỏ, việc tiếp xúc với các mảnh vụn này càng làm tình trạng nặng hơn.
Vỏ lụa chứa bụi, vi khuẩn – dính vào dây thanh âm
Lớp vỏ lụa (màng mỏng bao ngoài nhân hạt) có đặc tính giòn, vụn, chứa nhiều bụi bẩn, vi khuẩn nếu không được làm sạch kỹ trong quá trình chế biến. Khi ăn, vỏ lụa rất dễ dính vào dây thanh âm, tích tụ lại gây tổn thương, khàn giọng, mất tiếng, ho khan kéo dài.
Đây chính là lý do "Tại sao ăn hạt hướng dương lại bị rát họng" – vỏ lụa là "thủ phạm" chính gây kích ứng, không phải phần nhân hạt.
Tính nóng (Đông y) làm khô họng
Theo Đông y, hạt hướng dương có tính nóng, ăn nhiều dễ gây nóng trong người, biểu hiện bằng các triệu chứng như nổi mụn nhọt, táo bón, khô miệng, lở miệng, mất nước. Khi đang ho, họng đã khô rát, ăn hạt hướng dương sẽ làm tăng cảm giác khô, đau rát họng, khiến ho nhiều hơn.
Làm nặng tình trạng ho, kéo dài triệu chứng
Khi cổ họng đang bị tổn thương do viêm nhiễm, hạt nhỏ và vỏ lụa bám vào sẽ kích ứng mạnh, làm tăng cảm giác đau, khó chịu, ho khan kéo dài, khó chữa. Nhiều người sau khi ăn hạt hướng dương trong dịp Tết thường phải đi khám vì ho, khàn giọng, mất tiếng kéo dài nhiều ngày.
Cách ăn hạt hướng dương an toàn (khi không bị ho)
Khi đã hết ho, cổ họng hồi phục, bạn vẫn có thể tận hưởng hạt hướng dương bằng cách ăn đúng kỹ thuật.
Bóc sạch vỏ lụa trước khi ăn
Chọn hạt hướng dương đã được bóc vỏ lụa sạch sẽ từ nhà sản xuất, hoặc tự bóc cả vỏ lụa (màng mỏng) trước khi cho vào miệng để tránh kích ứng họng. Đây là cách hiệu quả nhất để giảm nguy cơ khàn giọng, mất tiếng.
Ăn lượng vừa phải (30–50g/ngày, khoảng một nắm tay)
Chỉ nên ăn khoảng 30–50g hạt hướng dương mỗi ngày (tương đương 1 nắm tay nhỏ) để đủ bổ sung dinh dưỡng mà không gây nóng trong, kích ứng họng, tăng cân.
Chọn loại không muối, không tẩm hóa chất
Hạt hướng dương rang muối chứa nhiều natri, làm tăng huyết áp, gây khát, khô họng. Hạt tẩm hóa chất để bảo quản lâu có thể gây ung thư, teo não nếu ăn thường xuyên. Ưu tiên hạt hướng dương rang nhẹ, không muối, không gia vị, từ nguồn đáng tin cậy.
Uống nhiều nước, kết hợp mật ong/trà gừng
Uống nước ấm, trà gừng hoặc nước chanh mật ong khi ăn hạt hướng dương giúp làm ẩm họng, rửa trôi mảnh vụn, giảm kích ứng. Mật ong và gừng còn có tác dụng chống viêm, làm dịu họng, giảm ho.
Không ăn buổi tối
Hạt hướng dương chứa một lượng nhỏ caffeine, có thể gây khó ngủ, mất ngủ nếu ăn nhiều vào buổi tối. Nên ăn vào buổi sáng hoặc trưa để tránh ảnh hưởng giấc ngủ.
Ai nên hạn chế hoặc tránh hạt hướng dương?
Người đang ho, viêm họng, khàn tiếng
Đây là nhóm đối tượng tuyệt đối nên kiêng hạt hướng dương để tránh làm tình trạng ho, đau họng nặng thêm và kéo dài bệnh. Khi hỏi "Bị ho có nên ăn hạt hướng dương", với nhóm này, câu trả lời luôn là KHÔNG.
Người dị ứng hạt
Người có cơ địa dị ứng với các loại hạt có dầu (hạt hướng dương, hạt điều, hạt dưa…) có thể bị phát ban, nổi mẩn, ngứa, nôn mửa, khó thở, thậm chí sốc phản vệ. Nếu đã biết mình dị ứng, phải tránh hoàn toàn.
Người bệnh dạ dày (loét, trào ngược)
Hạt hướng dương ít chất xơ hòa tan, có thể tăng axit dạ dày, gây khó tiêu, đầy bụng. Hạt rang muối còn kích ứng niêm mạc dạ dày, làm nặng thêm triệu chứng loét, trào ngược.
Người bị tiểu đường
Hấp thụ quá nhiều selen trong hạt hướng dương có thể tăng nguy cơ tiểu đường ở một số người nhạy cảm. Hạt hướng dương tẩm đường cũng làm đường huyết tăng cao, không phù hợp cho người tiểu đường.
Trẻ nhỏ (dưới 5 tuổi)
"Trẻ em bị ho có ăn được hạt hướng dương không?" – câu trả lời là tuyệt đối không. Ngoài nguy cơ hóc, sặc vào đường hô hấp, niêm mạc họng của trẻ rất nhỏ và yếu, nếu cho chúng ăn hạt hướng dương sẽ rất nguy hiểm, dễ gây tổn thương, khàn giọng, mất tiếng.
6 cách làm dịu họng khi ăn hạt hướng dương (áp dụng khi khỏe mạnh)
Nếu vẫn muốn ăn hạt hướng dương khi đã khỏe, có thể áp dụng các mẹo sau để giảm kích ứng họng.
Sử dụng gừng
Nhai miếng gừng tươi hoặc uống trà gừng sau khi ăn hạt hướng dương để làm ấm, giảm kích ứng, chống viêm.
Sử dụng giấm táo
Pha loãng 1–2 muỗng giấm táo với nước ấm, thêm chút mật ong và nước chanh, súc miệng hoặc uống từ từ 2–3 lần/ngày để giảm ho, đau họng.
Sử dụng mật ong
Ngậm 1 muỗng mật ong hoặc pha với nước ấm uống để bao bọc, làm dịu họng, giảm đau rát, khàn tiếng.
Súc miệng nước muối
Pha 1 muỗng cà phê muối với 250 ml nước ấm, súc miệng 2–3 lần/ngày để giảm viêm, sát khuẩn, làm sạch mảnh vụn bám vào họng.
Uống nhiều nước
Uống đủ nước giúp giữ ẩm dây thanh quản, làm giảm cảm giác khô, ngứa họng, đẩy các hạt nhỏ bám vào xuống dạ dày.
Hạn chế nói quá nhiều, hút thuốc, uống bia rượu
Tránh làm tổn thương thêm dây thanh âm, kích ứng họng, gây khàn giọng, mất tiếng.
Các câu hỏi thường gặp
-
Trẻ em bị ho có ăn được hạt hướng dương không?
Tuyệt đối không nên. Ngoài các lý do kích ứng họng, nguy cơ hóc dị vật vào đường hô hấp ở trẻ rất cao, có thể gây tắc nghẽn, nguy hiểm tính mạng.
-
Bị ho có đờm thì ăn hạt hướng dương có làm tăng đờm không?
Có. Lượng dầu cao trong hạt có thể kích thích tăng tiết dịch nhầy, vỏ lụa vụn bám vào đờm làm đờm khó khạc, ho nhiều hơn.
-
Ngoài hạt hướng dương, tôi có cần kiêng các loại hạt rang khô khác không?
Có. Khi đang ho nặng, nên hạn chế mọi loại hạt rang khô như hạt dưa, hạt bí, hạt dẻ cười vì chúng đều có vỏ lụa hoặc mảnh vụn dễ kích ứng họng.
-
Nếu tôi bóc vỏ, chỉ ăn nhân và uống nhiều nước thì có được không?
Vẫn không nên khi đang ho. Phần nhân vẫn khô, chứa nhiều dầu, có tính nóng và vẫn có thể tạo mảnh vụn gây kích ứng họng.
Hỗ trợ giảm ho, bổ phổi với Thiên Môn Bổ Phổi Premium Titafa
Thiên Môn Bổ Phổi Premium là thực phẩm bảo vệ sức khỏe dạng siro 280ml do Công ty Cổ phần Titafa sản xuất, hỗ trợ người bị ho, ho có đờm, đau rát họng:
-
Thành phần nổi bật: AP‑Bio – chiết xuất Xuyên tâm liên chuẩn hóa (Andrographis paniculata) tỷ lệ chiết 14:1, kết hợp chiết xuất lá Thường xuân nhập khẩu Thổ Nhĩ Kỳ và cao lỏng từ Húng chanh, Mạch môn đông, Thiên môn đông, Kinh giới, Bách bộ, Tang bạch bì, Lá hen, Trần bì, Bình vôi, Gừng, Actiso…
-
Công dụng: Giúp hỗ trợ bổ phổi, giảm ho, giảm đờm, giảm đau rát họng và khàn tiếng do viêm họng, viêm phế quản.
-
Đối tượng sử dụng: Trẻ từ 6 tuổi trở lên và người lớn bị ho, ho có đờm, đau rát họng, khàn tiếng do viêm họng, viêm phế quản.
-
Cách dùng: Trẻ 6–14 tuổi uống 20ml/lần, ngày 2 lần; trẻ trên 14 tuổi và người lớn uống 20ml/lần, ngày 3 lần.
Lưu ý: Đây là thực phẩm bảo vệ sức khỏe, không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.
Kết luận
Tóm lại, "Bị ho có nên ăn hạt hướng dương" – câu trả lời rõ ràng là KHÔNG NÊN, vì lớp vỏ lụa giòn vụn dễ bám vào niêm mạc họng, kích ứng dây thanh âm, gây ho nhiều hơn, khàn giọng, mất tiếng.
Thay vì ăn hạt hướng dương, hãy ưu tiên thực phẩm ấm, nhẹ như gừng, mật ong, cháo, súp, trái cây giàu vitamin C, kết hợp sản phẩm hỗ trợ như Thiên Môn Bổ Phổi Premium; có thể mua tại nhà thuốc toàn quốc hoặc đặt trực tuyến tại Thiên Môn Bổ Phổi, hotline 1900 2163.